14 października 2007 r. James D. Watson, laureat nagrody Nobla z 1962 r., wyraził sceptycyzm co do możliwości rozwoju Afryki, gdyż, jak stwierdził, „optymizm w tej kwestii opiera się na przekonaniu, że przedstawiciele rasy czarnej dorównują inteligencją przedstawicielom rasy białej. Tymczasem badania wykazują, że jest inaczej”. Wypowiedź Watsona spowodowała, że po 40 latach pracy w Cold Spring Harbor Laboratory w Nowym Jorku został zawieszony w obowiązkach kanclerza, przez radę nadzorczą. Miejmy nadzieję, że wypowiedź Watsona nie oddawała jego odczuć. Wypowiedzi Watsona, jak również jego wykłady często były kontrowersyjne – wystarczy zapoznać się z tytułami rozdziałów książki „DNA. Tajemnica życia”, wydanej w Polsce w 2005 r. przez wydawnictwo CiS i wydawnictwo W.A.B.: Początki genetyki: od Mendla do Hitlera; Podwójna helisa: istota życia; Odczytywanie kodu: DNA i życie; Zabawa w Stwórcę: DNA projektowany na miarę; DNA, dolary i leki: biotechnologia; Burza w talerzu owsianki: genetyczna modyfikacja żywności; Ludzki genom: scenariusz życia; Odczytywanie genomów: ewolucja w działaniu; Pożegnanie z Afryką: DNA i ewolucyjna przeszłość człowieka; Genetyczny odcisk palca: DNA w sądzie; Polowanie na gen: genetyka ludzkich chorób; Zwalczyć chorobę: leczenie i profilaktyka zaburzeń genetycznych; Kim jesteśmy: geny czy wychowanie; Nasze geny i nasza przyszłość.
W
atson przeprosił za swoją kontrowersyjną wypowiedź i powiedział, że jest przerażony tym, jakie słowa mu się przypisuje. „Nie mogę sobie wyobrazić, jak mogłem powiedzieć coś takiego. Mogę natomiast z łatwością zrozumieć, dlaczego słowa te wywołały burzę”. Watson prosił o wybaczenie tych, którzy poczuli się urażeni jego wypowiedzią i na jej podstawie wysnuli wniosek, że ludność Afryki jest genetycznie upośledzona. O tym, że wypowiedzi Watsona mogą być bardzo ostre miałem możność przekonać się osobiście po wysłuchaniu jego wykładu „Genes and politics” na Kongresie Medycyny Molekularnej w Berlinie w 1997 r. Jestem przekonany, że ostatnia wypowiedź Watsona jest raczej niefortunna i nie zajmuje określonego stanowiska.
W bieżącym roku już drugi raz Watson zagościł na pierwszych stronach gazet i witryn internetowych. 1 czerwca wręczono na ceremonii w Houston 79-letniemu obecnie Watsonowi dwie płyty DVD zawierające sekwencję jego genomu. Płyty wręczyli Richard A. Gibbs, dyrektor Human Genome Sequencing Center przy Baylor College of Medicine i Jonathan M. Rothberg, założyciel firmy 454 Life Sciences. Prace trwały zaledwie dwa miesiące, a nakłady wyniosły jedynie milion dolarów. Po raz pierwszy na tak szeroką skalę zastosowano metodę resekwencjonowania firmy 454 Life Sciences, która ogłosiła, że wkrótce możliwa będzie dalsza, znaczna redukcja kosztów. Można powiedzieć, że historia zatoczyła koło, odkrywca struktury DNA zapoznał się z sekwencją nukleotydów swojego genomu, właściwie poza jednym genem (APOE), o którym nie chciał być poinformowany.
Jeden z rozdziałów książki Watsona to „DNA w sądzie”, miejmy nadzieję, że jego ostatnia wypowiedź tam nie trafi, a informacje dotyczące Watsona związane będą nadal z przełomami w nauce.

Prof. dr hab. Ryszard Słomski
Przewodniczący Komitetu
h