Aktualności i wydarzenia
Odsłonięcie tablicy pamiątkowej poświęconej Profesorowi Antoniemu Horstowi
- Szczegóły
W dniu 17 czerwca 2011 roku w Instytucie Genetyki Człowieka PAN została odsłonięta tablica pamiątkowa poświęcona profesorowi Antoniemu Horstowi. Uroczystość odbyła się na posiedzeniu Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN, obchodzącego Jubileusz 50-lecia działalności, którego profesor Horst był przewodniczącym przez 30 lat. Odsłonięcia tablicy dokonała córka Profesora, profesor Wanda Horst-Sikorska w towarzystwie dyrektora Instytutu profesora Jerzego Nowaka i przewodniczącego Komitetu profesora Ryszarda Słomskiego.
Profesor Antoni Horst (1915-2003) był wybitną postacią patofizjologii i genetyki człowieka. W latach 1950-1974 był kierownikiem Zakładu Patologii Ogólnej i Doświadczalnej Akademii Medycznej w Poznaniu, prowadząc badania nad miażdżycą tętnic i nad zaburzeniami metabolicznymi cholesterolu i lipidów. W 1950 roku został profesorem nadzwyczajnym, a w roku 1956 profesorem zwyczajnym. W roku akademickim 1955/56 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Lekarskiego. Nadszedł ważny 1956 rok z głośnymi wypadkami czerwcowymi w Poznaniu i w tym roku podczas pierwszych niezależnych wyborów został wybrany rektorem Akademii Medycznej na lata 1956-1959. Profesor natychmiast po objęciu funkcji zajął się opracowywaniem długofalowego programu rozwoju Uczelni dbając przede wszystkim o to, aby czynniki merytoryczne odgrywały najistotniejszą rolę w jej rozwoju. Uczelnia doceniła starania Profesora o jej rozwój, nadając mu tytuł doktora honoris causa.
W historii środowiska naukowego profesor Antoni Horst zapisał się przede wszystkim jako twórca Zakładu Genetyki Człowieka Akademii Medycznej w 1963 roku, pierwszego samodzielnego Zakładu Genetyki Człowieka w Polsce. W 1974 roku, dzięki staraniom profesora Horsta, został utworzony Zakład Genetyki Człowieka PAN zajmujący się badaniami z zakresu cytogenetyki, regulacji ekspresji genów, immunogenetyki, patologii molekularnej i funkcji kwasów nukleinowych. W działalności organizacyjnej Profesor skupił się na wybudowaniu przy ul. Strzeszyńskiej trzech pawilonów typu laboratoryjnego. Po przebudowie w 2000 roku i doposażeniu, placówka sprawiła Profesorowi wielką radość zajmując dwukrotnie pierwsze miejsce w klasyfikacji KBN placówek medycznych w kraju.
W okresie okupacji zajęty był opatrywaniem rannych w Szpitalu Przemienienia Pańskiego. Lata okupacji spędził w Poznaniu i w Warszawie pracując jako lekarz, zaopatrując szpitale i studiując. W czasie Powstania Warszawskiego aż do stycznia 1945 roku był zastępcą szefa sanitarnego obszaru centralnego AK. Pełnił funkcję odpowiedzialnego za wysiedlane szpitale warszawskie i powstańcze, a także wysiedlaną ludność Warszawy. Zasłynął sprzeciwieniem się ewakuacji szpitali przed ofensywą radziecką, zapobiegając w ten sposób ogromnym stratom, jakie byłyby poniesione przy ogromnym zagrożeniu życia i w warunkach zimowych.
Profesor Horst jest autorem książek poświęconych molekularnym aspektom chorób człowieka. Już w 1966 roku ukazała się Jego „Patologia molekularna”, a w 1979 roku „Molekularne podstawy patogenezy chorób”. W swoich opracowaniach nie tylko przedstawił najnowsze poglądy na molekularne podstawy patogenezy chorób, lecz również wskazywał nowe kierunki badawcze. Książki Profesora znane były szeroko w Polsce, szczególnie wydana w 1959 roku „Fizjologia patologiczna”, która doczekała się 9 wydań. Książki Profesora były również tłumaczone na wiele języków. Wydawnictwo CRC Press z USA dostrzegło wagę problemów podejmowanych przez Profesora i w 1991 roku ukazała się książka „Molecular pathology” z aktualnymi danymi molekularnymi dla wielu chorób.
Bardzo istotnym okresem w karierze Profesora był udział w pracach Polskiej Akademii Nauk. Profesor Antoni Horst był członkiem korespondentem od 1969 roku, a w 1980 roku został członkiem rzeczywistym. Promocja genetyki prowadzona była przez profesora Horsta przez wiele lat. Głównie poprzez przewodniczenie Komitetowi Patofizjologii Komórki PAN (obecnie Komitet Genetyki i Patologii Molekularnej), a także poprzez zaangażowanie w pracach Polskiego Towarzystwa Genetycznego, Polskiego Towarzystwa Immunologicznego, Polskiego Towarzystwa Histo- i Cytochemików i Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk. Towarzystwa nadały Profesorowi tytuł honorowego członka.
Profesor na pewno zostanie zachowany w pamięci jako wychowawca i opiekun wielu pokoleń lekarzy, doktorów medycyny, samodzielnych pracowników nauki i profesorów zajmujących obecnie wysokie stanowiska zarówno w PAN, na Uczelniach i w szeregu ważnych placówek naukowych. Pamiętamy Profesora również jako zapalonego myśliwego. Jako uczniowie Profesora zachowamy Go w pamięci jako jednego z najwybitniejszych uczonych.
Prof. dr hab. Ryszard Słomski
Przewodniczący Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN
Zastępca dyrektora ds. naukowych w Instytucie Genetyki Człowieka PAN
Kierownik Katedry Biochemii i Biotechnologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu
Prof. dr hab. Jerzy Nowak
Dyrektor Instytutu Genetyki Człowieka PAN
Na dobre i na złe: myszy jako modele chorób dziedzicznych człowieka
- Szczegóły
Na posiedzeniu Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN w dniu 14 grudnia 2010 r. bardzo ciekawy wykład poświęcony współżyciu człowieka i myszy przedstawił prof. dr hab. Arkadiusz Miążek z Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej PAN we Wrocławiu. W ostatnim stuleciu doszło do zmiany spojrzenia na mysz domową (Mus musculus) w związku z wykorzystaniem myszy jako organizmu modelowego w badaniach genetycznych i biomedycznych. Myszy są obecnie bardzo szeroko badane, a pierwsze spostrzeżenia pochodzą z 1937 r., kiedy to w tygodniku Life wskazano możność prowadzenia badań na myszach dla poznania fizjologii człowieka, wprowadzając sformułowanie, że cykl życiowy myszy to „ cykl życiowy człowieka, w miniaturze”. Badania molekularne i sekwencjonowanie DNA potwierdziły wysoką zachowawczość ewolucyjną i funkcjonalną genów człowieka i myszy. Wprowadzono wiele modeli badawczych myszy opierając się na wyłączeniu określonych genów myszy w celu odtworzenia konsekwencji fizjologicznych obserwowanych u pacjentów dotkniętych chorobami genetycznymi. Od lat osiemdziesiątych wykładniczo wzrasta liczba linii transgenicznych myszy. Niestety nie wszystkie mutacje wprowadzone w genomie myszy odzwierciedlają zmiany fenotypowe występujące od człowieka, może to wynikać z odmiennej u myszy kontroli ekspresji genów czy nawet doboru odpowiedniego szczepu myszy. Skupienie się na występowaniu sekwencji modyfikujących ekspresję genów u badanych szczepów myszy przyczyni się w przyszłości do zrozumienia róznej podatności na choroby i przełożenia danych do badań człowieka.
3. Tydzień Mózgu w Poznaniu, 14-18.03.2011
- Szczegóły
W dniach 14-18 marca 2011 r. odbędzie się w siedzibie Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu 3. Tydzień Mózgu (Brain Awareness Week). Organizatorzy - Polska Akademia Nauk Oddział w Poznaniu, Instytut Chemii Bioorganicznej PAN oraz Instytut Genetyki Człowieka PAN przygotowali ciekawy program poświęcony zagadnieniom związanym ze sposobem podejmowania przez mózg decyzji i psychologii umysłu. Część wykładów poświęcona będzie zdrowiu psychicznemu dzieci i młodzieży oraz ewolucji i cechom funkcjonalnym mózgu. Wykłady przedstawiane będą w sposób przystępny przez wybitnych specjalistów z wiodących ośrodków krajowych. Konferencja cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem środowiska poznańskiego. Wykład inauguracyjny pt. „Czy uzależnienia oszukują mozg?” przedstawi prof. dr hab. Wojciech Kostowski, członek korespondent PAn, przewodniczący Wydziału V Nauk Medycznych. Pierwszy dzień zakończy koncert muzyki perkusyjnej. Więcej informacji na stronie: http://www.pan.poznan.pl/tydzien_mozgu.
Badania Molekularne w Położnictwie i Ginekologii. Możliwy Element Strategii Klinicznej. Poznań 8.04.2011
- Szczegóły
W dniu 8 kwietnia 2011 r. odbędzie się w Poznaniu konferencja poświęcona rozwojowi biologii molekularnej dla potrzeb diagnostyki medycznej. Specyfika konferencji będzie obejmowała zrozumienie patomechanizmów rozwoju niektórych chorób, wskazanie grup ryzyka oraz indywidualizację stosowanej terapii ze szczególnym uwzględnieniem zastosowania w ginekologii i położnictwie. Celem konferencji jest wskazanie, że badania molekularne są przydatne dla praktykujących lekarzy ginekologów i położników. Więcej informacji na stronie http://www.farmakologia-kliniczna.pl/ftp/konf_gin.pdf.
Sesja Metody Biologii Molekularnej w Medycynie Laboratoryjnej na X Zjeździe KML
- Szczegóły
Dużym sukcesem zakończyła się sesja pt. Metody Biologii Molekularnej w Medycynie Laboratoryjnej, prowadzona przez prof. A. Dembińską-Kieć na X Zjeździe i Walnym Zgromadzeniu Kolegium Medycyny Laboratoryjnej w Polsce, Kraków 13-15 stycznia 2011 r. Zaproszeni wykładowcy przedstawili bardzo interesujące wykłady dotyczące wyników własnych badań na tle rysu historycznego. Prof. J. Lubiński w wykładzie pt. Postępy w genetyce klinicznej raka piersi (PUM w Szczecinie) wskazał, że bardzo efektywna u chorych z rakiem piersi, u których wykazano mutację genu BRCA1, jest chemioterapia cisplatyną. Mniejszą jej efektywność zaobserwowano u kobiet poddanych uprzednio innym formom terapii. Drugie ciekawe wydarzenie: Poszukiwanie i badania markerów cytogenetycznych warunkujących choroby genetyczne lub modelujące genotyp, przedstawiła prof. dr hab. M. Constantinou z zespołu prof. B. Kałużewskiego (UM w Łodzi). Zaprezentowała wyniki pięciu lat badań nad częstością występowania mikrodelecji lub mikroduplikacji u chorych z fenotypem sugerującym niezrównoważenie genomu z użyciem aCGH. Kolejny wykład poświęcony analizie transkryptomu jako narzędzia w diagnostyce nowotworów przedstawiła dr M. Oczko-Wojciechowaska z grupy prof. M. Jarząb (Centrum Onkologii, Gliwice). Problem diagnostyki molekularnej kontynuował w swoim wykładzie pt. Nowoczesna diagnostyka mukowiscydozy i pierwotnej dyskinezy rzęsek – wyzwanie dla genetyków prof. M. Witt (IGCz PAN w Poznaniu). Na przykładzie dwóch chorób wskazał na istotne różnice w diagnostyce i sposoby wykrywania mutacji, szczególnie tych bardzo licznych w genie CFTR. Dr M. Bik-Multanowski z grupy prof. J. Pietrzyka (CM UJ), przedstawił wykład dotyczący możliwości zastosowania mikromacierzy w diagnostyce chorób dziedzicznych. Zakres zastosowań mikromacierzy w medycynie staje się coraz szerszy a ich różnorodność umożliwia zarówno poszukiwanie asocjacji poszczególnych alleli z występowaniem chorób jak i diagnostykę u pojedynczego pacjenta.
Prof. R. Słomski, przewodniczący Komitetu, dziękując organizatorom za przygotowanie interesującej sesji wskazał, że szczególnie należy cieszyć się z faktu, że wszystkie przedstawione wyniki badań łącznie z najnowocześniejszymi zostały uzyskane w laboratoriach krajowych. Poziom doniesień i sposób przekazu wyników mógłby ozdobić niejeden kongres.