Komitet Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN od początku nowej kadencji intensywnie włączył się w dyskusję na temat metod walki z pandemią SARS-CoV-2, z metodami genetycznymi na czele. W swych szeregach skupia najwybitniejszych krajowych specjalistów w tym zakresie. Obecny stan rozwoju epidemii w Polsce skłania Prezydium Komitetu do przedstawienia konkluzji w tej materii:
1. Na obecnym stanie wiedzy liczba potwierdzonych przypadków zakażenia koronawirusem zależy od tego, na ile faktycznie przeprowadzane są masowe testy genetyczne wykrywające zakażenie SARS-CoV-2. Testowanie jest jedynym obiektywnym sposobem oceny epidemii i jej ewolucji. Wykrywanie bezobjawowych nosicieli stanowi krytyczny element prowadzący do przerwania łańcucha transmisji poziomej. Skuteczna polityka w tym zakresie, poza oczywistym zyskiem w zakresie zdrowia publicznego, prowadzi do znacznych oszczędności w skali makroekonomicznej.
2. Wg najnowszych danych European Center for Disease Prevention and Control (ECDC) Polska jest jednym z dwóch krajów europejskich, w których poziom zakażenia nadal rośnie. Stąd ciągle niepokojąco mała liczba testów genetycznych SARS-CoV-2 wykonywana w Polsce powinna zostać radykalnie zwiększona na poziomie całej populacji, nie tylko w obszarach już zidentyfikowanych ognisk zakażenia. W obliczu aktywnej transmisji poziomej zapewne będą one pojawiać się nadal, w sposób nie zawsze dający się przewidzieć.
3. Testy na masową skalę powinny być przeprowadzane przez właściwe laboratoria, zidentyfikowane z listy laboratoriów COVID-19 Ministerstwa Zdrowia; z obecnych na niej (stan na 10.06.2020) 153 podmiotów, tylko niektóre są w stanie i są chętne wykonywać testy w systemie wysokoprzepustowym.
4. System analizy genetycznej SARS-CoV-2 powinien zostać centralnie zharmonizowany logistycznie w skali kraju – obecnie niektóre regiony, z ogniskami zakażeń włącznie, cierpią z powodu braku możliwości sprawnego wykonywania testów, podczas gdy w innych regionach właściwie przygotowane laboratoria nie wykorzystują swej mocy przerobowej. Zwiększenie liczby próbek kierowanych na badania jest absolutnym wymogiem chwili.
5. Wskazane laboratoria powinny zostać w trybie natychmiastowym dofinansowane z centralnej puli rezerwy rządowej celem istotnego podniesienia ich wydolności diagnostycznej. Z tego samego źródła powinny zostać sfinansowane badania wszystkich osób, które z racji wykonywanego zawodu mają styczność z zakażeniem SARS-CoV-2; badania takie powinny być wykonywane cyklicznie, w racjonalnie ustalonych odstępach czasowych.
Komitet Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN deklaruje pełną gotowość doradczą w przedmiotowej tematyce.
Przewodniczący Komitetu
Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN
prof. dr hab. med. Michał Witt