Aktualności i wydarzenia
Poznańskie Dni Cytometrii i Immunopatologii, Poznań 16-17.05.2013
- Details
Poznańskie Dni Cytometrii i Immunopatologii, Poznań 16-17.05.2013
W dniach 16 do 17 maja br. odbędzie się w Poznaniu konferencja poświęcona cytometrii obrazowej, przepływowej, mikroskopii konfokalnej oraz diagnostyce chorób o podłożu immunologicznym. Organizatorami wydarzenia są Katedra i Zakład Biologii Komórki oraz Katedra i Zakład Immunologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Konferencja stanowi kontynuację dwóch cyklicznych konferencji organizowanych przez Profesorów Jerzego B. Warchoła i Jana Żeromskiego - „Cytometrii w diagnostyce lekarskiej” i „Postępów Immunopatologii w diagnostyce klinicznej”.
Obrady odbędą się w siedzibie Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu, przy ulicy Wieniawskiego 17/19. Organizatorzy Konferencji: Katedra i Zakład Biologii Komórki Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Katedra i Zakład Immunologii Klinicznej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Polskie Towarzystwo Cytometrii, Oddział Poznański, Polskie Towarzystwo Immunologii Doświadczalnej i Klinicznej, Oddział Poznański, Polskie Towarzystwo Biologii Komórki, Oddziałał Poznański, Komisja Nauk Medycznych PAN, Oddział Poznański, Komitet Immunologii i Etiologii Zakażeń Człowieka PAN, Stowarzyszenie Kolegium Medycyny Laboratoryjnej w Polsce.
Więcej informacji na stronie Konferencji
Prof. Wanda Horst-Sikorska, 1956-2013
- Details
Prof. dr hab. n. med. Wanda Horst-Sikorska, 1956-2013
W wielu 57 lat tragicznie zmarła prof. dr hab. Wanda Horst-Sikorska, profesor zwyczajny, kierownik Katedry i Zakładu Medycyny Rodzinnej Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, Prodziekan do spraw Kształcenia Podyplomowego Wydziału Lekarskiego II w latach 1999-2005, współtwórca medycyny rodzinnej w Polsce, Konsultant Wojewódzki w dziedzinie medycyny rodzinnej dla województwa wielkopolskiego, członkini wielu towarzystw i rad naukowych oraz komitetów naukowych Polskiej Akademii Nauk. Od 2011 r. była członkiem Komitetu Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN.
Była promotorem 11 rozpraw doktorskich. W bazie danych NCBI zamieszone są 53 prace. Prof. Wanda Horst-Sikorska od początku swojej pracy zawodowej współpracowała z prof. Ryszardem Słomskim w głównie w zakresie osteoporozy, ale również cukrzycy typu II i raka nadnercza, w wyniku której w latach 1989-2013 powstało 16 prac.
W osobie Pani Profesor nauka polska straciła doskonałego lekarza, cenionego naukowca, wychowawcę i oddanego nauczyciela wielu roczników studentów i lekarzy. Pogrzeb odbył się 16 stycznia 2013 r. o godz. 14:00 na cmentarzu przy ul. Lutyckiej w Poznaniu.
Nobel z medycyny 2012
- Details
Nobel z zakresu medycyny, 2012
Dwóch uczonych uzyskało w roku bieżącym Nagrodę Nobla z zakresu medycyny, w temacie – komórki macierzyste. Są to Brytyjczyk - John Gurdon oraz Japończyk – Shinya Yanamaka. John Gurdon ukończył Oksford uzyskując tam doktorat a obecnie pracuje na Uniwersytecie w Cambridge, natomiast Shinya Yanamaka urodzony w Osace, ukończył Uniwersytet w Osace a obecnie jest Dyrektorem Centrum Badań nad Komórkami iPS na Uniwersytecie w Kyoto. John Gurdon pracował na nagrodę Nobla kilkadziesiąt lat, natomiast dr Yanamaka jest jednym z najkrócej pracujących naukowców, który zdyskontował swoje badania w postaci tej prestiżowej nagrody, a podstawą dla niej stały się niezrealizowane jeszcze obietnice medycyny regeneracyjnej – w roku 2006 opublikował on znamienną pracę w Cell na temat indukowania pluripotencjalnych komórek macierzystych przy pomocy transdukcji tylko 4 genów – Oct 3/4, Sox2, c-Myc i Klf 4. Są to czynniki transkrypcyjne odpowiedzialne za wprowadzenie komórki (każdej) w pluripotencjalność, tj. w możliwość różnicowania się we wszystkie komórki i tkanki, pochodzące z trzech listków zarodkowych (ekto, endo- i mezodermalnego).
Sir John Gurdon od dawna (lata sześćdziesiąte) zaangażowany był w zjawisko reprogramowania jąder komórkowych u płazów (dokładnie u żab), które stały się podwaliną dla późniejszych etapów odkrycia uwarunkowań dla klonowania ssaków. Dr Gurdon udowodnił, że komórka nie jest zaprogramowana w sposób absolutny, ponieważ zastępując jądro komórki jajowej żaby jądrem wyspecjalizowanej komórki somatycznej (jelita kijanki) uzyskał on funkcjonalny (można powiedzieć dziś „sklonowany”) organizm potomny (także w formule kijanki). Tak więc Gurdon po raz pierwszy udowodnił, że pierwotnie zróżnicowana komórka (jak sądzono finalnie zróżnicowana) somatyczna może być zawrócona ze swojego stanu funkcjonalnego do komórki niezróżnicowanej (pluripotentnej), mogącej dać wyjście nowemu organizmowi. Po ponad 30 latach grupa Wilmuta i współpracowników z Roslyn Center (1997 rok) powtórzyła to doświadczenie, uzyskując pierwszego w historii ludzkości sklonowanego ssaka (bez użycia gamet) w postaci owieczki Dolly, a posługując się jądrem komórki gruczołu sutkowego, wprowadzając ją do enukleowanego uprzednio oocytu owcy (i posługując się metodą transferu zarodka do matki biorczej, wypraktykowanej przez innego laureata nagrody Nobla Brytyjczyka Bobbiego Edwardsa). Ale doświadczenia grupy Wilmuta nie miały jedynie na celu klonowania reprodukcyjnego, ich początkowym elementem była próba zbadania wpływu przeprogramowania jądra komórkowego na efektywność procesu transgenezy, dotąd nie rozpoznanego, tj. trwałości funkcjonalnej obcego genu wprowadzonego na etapie klonowania. Dziś dalsze prace Gurdona nadal zmierzają w kierunku kontroli nad reprogramowaniem kodu genetycznego, w tym reprogramowania samej transkrypcji (bez uprzedniej replikacji DNA) wykazując w ostatnich doświadczeniach (komórka jajowa żaby- jądro tymocyta myszy) znaczną aktywność transkrypcyjną genu Oct 3/4 w takim organizmie, a więc jednego z kluczowych czynników transkrypcyjnych, umożliwiających pluripotencjalność komórki.
Prace Shinyo Yanamaki miały od początku charakter bardziej translacyjny. Kontrowersje etyczne wzbudzone wobec pluripotencjalnych komórek zarodkowych i brak ich jasnych odpowiedników w organizmie dorosłego ssaka (w tym człowieka) prowadziły do nieubłaganej wiwisekcji genów odpowiedzialnych za proces pluripotencjalności. Yanamaka początkowo wyselekcjonował 24 geny przeprowadzając w modelu mysim transdukcję przy pomocy wektora retrowirusowego. Kiedy wyselekcjonował kolonie przypominające swoją funkcją (i morfologią) komórki zarodkowe doprowadził do odwrotnej transkrypcji 7 funkcjonalnych genów, stąd jeden krok prowadził już do zawężenia liczby genów, odpowiedzialnych za wywołanie stanu pluripotencjalności. Cztery nieodzowne geny, wymienione powyżej) znalazły swoje potwierdzenie także u człowieka. Potencjał regeneracyjny indukowanych komórek pluriopotencjalnych znalazł swoje potwierdzenie w wielu układach modelowych u myszy. Niebezpieczeństwa podnoszone w modelach ludzkich (m. in. użycie wektorów retrowirusowych, potencjalna zdolność do nowotworzenia, niska wydajność różnicowania – ok. 1% - do wybranych komórek docelowych) są obecnie pokonywane dla potrzeb medycyny aplikacyjnej.
Prof. dr hab. Maciej Kurpisz
Instytut Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu
Nobel z chemii 2012
- Details
Nagroda Nobla z chemii w 2012 r.
Nagrodę Nobla z chemii w 2012 roku uzyskali wspólnie dwaj uczeni z USA, Robert Lefkowitz z Uniwersytetu Duke w Durham w Północnej Karolinie oraz Brian Kobilka z Uniwersytetu Stanforda w Palo Alto w Kalifornii. Nagrodzone zostały badania nad rodziną receptorów błonowych powiązanych z białkiem G (G protein-coupled receptors - GPCRs). Pozwoliły poznać oraz zrozumieć bardzo szerokie zaangażowanie receptorów tej rodziny w procesy biologiczne. Obaj uczeni pokazali istotną rolę GPCR w koordynacji wielu zjawisk fizjologicznych, jak widzenie, węch, smak, dotyk oraz przeciwdziałanie infekcjom. Poznanie zachodzących w tych białkach charakterystycznych zmian konformacyjnych pod wpływem wiązania ligandu, warunkujących m. in. wiązanie białka G, pozwoliło poznać mechanizm aktywacji GPCR. Znaczenie tych odkryć dla medycyny trudno przecenić. Około 30 do 50% wszystkich leków dostępnych na rynku działa poprzez te receptory. Badania obu uczonych otworzyły ogromne możliwości produkcji potencjalnych nowych leków, których niepożądane działania uboczne byłyby niewielkie.
Prof. dr hab. Jadwiga Jaruzelska
Instytut Genetyki Człowieka PAN w Poznaniu
Konferencja Geny i Leki. I Polski Kongres Farmakogenetyki, VI Kongres Polskiego Towarzystwa Farmakologii Klinicznej i Terapii, 27-28.11.2012
- Details
Konferencja Geny i Leki. I Polski Kongres Farmakogenetyki, VI Kongres Polskiego Towarzystwa Farmakologii Klinicznej i Terapii
W dniach 27-28 listopada 2012 r. odbyła się w ciekawa konferencja w poświęcona farmakogenetyce ze szczególnym uwzględnieniem farmakogenomiki. Podczas otwarcia wspomniano osobę Profesora Aleksandra Mrozikiewicza, współtwórcy i pierwszego przewodniczącego Polskiego Towarzystwa Farmakologii Klinicznej i Terapii, pioniera badań farmakogenetycznych w Polsce.
Farmakogenetyka i farmakogenomika wchodzą coraz śmielej do praktyki klinicznej w różnych dziedzinach medycyny stając się istotnym elementem strategii indywidualizacji terapii. Rozwój nowych metod biologii molekularnej powoduje pojawianie się coraz to nowych obszarów, gdzie geny i ich warianty warunkują odpowiedź kliniczną. Różnorodna odpowiedź chorych na podany lek uwarunkowana jest wieloma czynnikami i występuje w wielu działach medycyny. Badania naukowe w tej dziedzinie doprowadziły do fundamentalnych odkryć, które umożliwiły zrozumienie przyczyn osobniczego zróżnicowania sposobu metabolizowania leku, odpowiedzi na lek, skuteczności leku i ewentualnej toksyczności. Olbrzymie osiągnięcie jakim było poznanie genomu człowieka i związane z tym wykazanie wariantów sekwencji genomu w powiązaniu z odkryciem funkcji procesów oksydacji leków i poznaniem szlaku biotransformacji, stworzyło nowe możliwości zrozumienia zróżnicowania w odpowiedzi na lek i powiązanie ich z opieką medyczną. Jako pierwsze badano geny związane z metabolizmem leków, a następnie badania objęły transportery leków, które wpływają na wchłanianie leku, dystrybucję i wydalanie, jak również receptory i inne miejsca docelowe działania leków. Istnieją liczne przykłady związków między polimorfizmem ww. czynników a efektami działania leków, które mają znaczenie kliniczne.
W trakcie Kongresu poruszone zostały następujące tematy: 1) Klasyczne zastosowania farmakogenetyki i farmakogenomiki; 2) Farmakogenetyka w przewidywaniu ryzyka chorób cywilizacyjnych i wynikająca z tego możliwość indywidualizacji profilaktyki; 3) Epigenetyka w farmakologii; 4) Modele badania związku genów z odpowiedzią na leki ze szczególnym uwzględnieniem hodowli komórkowych; 5) Zastosowania komórek macierzystych w terapii; 6) Nowe metody w farmakogenetyce i farmakogenomice; 7) Zapewnienie wiarygodności metod farmakogenetycznych. Okazało się, że w naszym kraju prowadzone są bardzo ciekawe badania, co wielokrotnie podkreślali uczestnicy konferencji.
Konferencja miała miejsce w Centrum Kongresowo-Dydaktycznym Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu. Organizatorami byli Polskie Towarzystwo Farmakologii Klinicznej i Terapii, Katedra i Zakład Farmacji Klinicznej i Biofarmacji Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu, Zakład Farmakologii Ogólnej i Farmakoekonomiki Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie, Katedra Biochemii i Biotechnologii Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, Instytut Genetyki Człowieka PAN, Katedra Biochemii i Chemii Klinicznej Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego, Instytut Włókien Naturalnych i Roślin Zielarskich w Poznaniu, Komitet Genetyki Człowieka i Patologii Molekularnej PAN, Towarzystwo Terapii Monitorowanej, Polskie Towarzystwo Diagnostyki Laboratoryjnej i Fundacja Na Rzecz Rozwoju Biotechnologii i Genetyki Polbiogen.
Głównym sponsorem i partnerem konferencji była firma ALAB, która zorganizowała warsztaty z cytometrii przepływowej. Konferencję uświetnił wykład prof. Wolfganga Göhde, który w 1968 r. skonstruował i opatentował pierwszy na świecie cytometr przepływowy. Od tego czasu uzyskał w tej dziedzinie ponad 60 międzynarodowych patentów. Konferencję wspomogły również firmy TibMolBiol i Polon Poznań Sp. z o.o.